نرم‌افزار مدیریت کارخانه | معرفی راهکار

نرم افزار مدیریت کارخانه با دارا بودن امکانات متنوع و گسترده، در کنترل و مدیریت کارخانه به یاری مدیران می‌­شتابد. اما انتخاب و خرید یک نرم‌افزار مناسب بایستی مطابق نیازهای واقعی کارخانه، نوع صنعت، بودجه و قابلیت‌های پشتیبانی صورت گیرد. در صورتی که در این زمینه دقت کافی به‌عمل آمده باشد، ترسیم آینده روشن برای کارخانه دور از انتظار نیست.

برای این‌که مدیران و تصمیم­ گیرندگان امر بتوانند از این فناوری به درستی و در جهت اهداف کارخانه استفاده کنند، در ادامه موضوعات مهمی از جمله؛  نقش نرم‌افزار مدیریت کارخانه در بهبود فرآیندهای تولید، ویژگی‌های کلیدی نرم‌افزارهای مدیریت کارخانه، چالش‌ها و راهکارهای پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

نقش نرم‌افزار مدیریت کارخانه در بهبود فرآیندهای تولید

مراحل تولید در کارخانه­ ها معمولا پیچیده بوده و نیاز به هماهنگی همه جانبه و دقیق دارد. بنابراین اگر مدیران می‌خواهند فرآیندهای موجود قابل‌کنترل‌ و شفاف‌تر باشد، می­توانند از نرم افزار مدیریت کارخانه استفاده کنند. زیرا این نرم افزار قابلیت جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات مربوط به تولید، مواد اولیه، نیروی انسانی، دستگاه‌ها و سفارشات در یک محیط یکپارچه را دارد.

در هر کاری خطای انسانی انکار ناپذیر است. در نتیجه در فرایند تولید بسیاری از مراحل آن مانند برنامه‌ریزی و کنترل کیفیت با تکیه بر اتوماسیون قابل کنترل بوده و خطای انسانی را کاهش می‌­دهد. علاوه بر این با کمک نرم‌افزار مدیریت کارخانه بهینه‌سازی استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات  امکان پذیر شده و از توقف‌های بی‌مورد در خطوط تولید جلوگیری می­‌شود.

افزایش دقت در گزارش‌گیری، شناسایی گلوگاه‌های تولید، پیش‌بینی مشکلات آینده و به طور کلی تصمیم­‌گیری با داده‌های دقیق با پیاده سازی نرم ­افزار مدیریت کارخانه امکان پذیر می­‌شود. نتیجه این امر کاهش هزینه‌ها، افزایش کیفیت بهبود پاسخ‌گویی بهتر به مشتریان است.

نرم‌افزار مدیریت کارخانه چیست و چه کاربردهایی دارد؟

نرم افزار مدیریت کارخانه یک سیستم جامع نرم‌افزاری بوده که با هدف نظارت، کنترل و بهینه‌سازی تمامی فرآیندهای تولید در کارخانه‌ها طراحی و تولید شده است. این نرم‌­افزار با داشتن بخش‌هایی مانند برنامه‌ریزی تولید، مدیریت مواد، کنترل کیفیت، زمان‌بندی و تحلیل عملکرد در افزایش بهره‌وری و کاهش هدر رفت منابع، یاری رسان کارخانه­‌ها خواهد بود.

نرم افزار مدیریت کارخانه امکان اتصال به سیستم‌های دیگر مانند ERP و CRM را دارد، به همین علت اطلاعات به ‌صورت یکپارچه مدیریت می­شود که نتیجه آن زمان‌بندی دقیق تولید، ردیابی مواد و محصولات، بررسی عملکرد دستگاه‌ها و پیش‌بینی نیازهای تأمین است. به طور کلی این نرم‌افزار در صنایع مختلف به عنوان قلب تپنده عملیات تولید شناخته می‌شود.

این یکپارچگی نشان می‌دهد که سیستم مدیریت کارخانه اغلب بخشی از یک راهکار جامع‌تر است. برای مدیریت هماهنگ تمامی بخش‌های سازمان، از جمله مالی، منابع انسانی و فروش، نرم افزار ERP به عنوان یک سیستم مدیریتی یکپارچه، ابزاری ضروری محسوب می‌شود.

مزایای استفاده از نرم‌افزار مدیریت کارخانه برای سازمان‌ها

افزایش بهره‌وری در فرآیند تولید یکی از مهم‌ترین و اصلی‌­ترین مزایای نرم افزار مدیریت کارخانه است. همچنین این نرم‌افزار موجب کاهش خطاهای انسانی و افزایش کیفیت محصولات می‌­شود. علاوه بر این با فراهم‌ نمودن دید جامع نسبت به منابع و عملیات، در تصمیم‌گیری‌های بهتر و دقیق‌تر به مدیران کمک می‌کند.

استفاده از نرم افزار مدیریت کارخانه موجب مدیریت بهتر موجودی، کاهش ضایعات، و بهینه‌سازی فرآیندها، کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌­شود که همین امر خود سبب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و منابع شرکت می­شود. علاوه بر این استفاده از نرم افزار موجب واکنش سریع­تر نسبت به تغییرات بازار شده که خود سبب جلب مشتریان می­‌شود.

ویژگی‌های کلیدی نرم‌افزارهای مدیریت کارخانه

شناخت ویژگی‌های کلیدی نرم افزار مدیریت کارخانه در انتخاب نرم افزار برای شرکت نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. یکی از مهم‌­ترین ویژگی‌های نرم افزار، یکپارچگی اطلاعات در قسمت‌­های مختلف تولید است. یک نرم افزار مناسب باید داده‌ها را از بخش­‌های مختلف کارخانه به ‌صورت هم‌زمان جمع‌آوری و تحلیل کند.

طبق نیازهای شرکت، قابلیت سفارشی‌سازی نرم افزار مدیریت کارخانه بسیار ضروری است. اگر یک نرم‌افزار بتواند با فرآیندهای خاص هر کارخانه تطبیق پیدا کند، آن نرم افزار ارزش افزوده بیشتری برای کارخانه ایجاد می‌کند. علاوه بر این وجود رابط کاربری ساده و کاربرپسند، امنیت داده، قابلیت پشتیبانی حضوری و آنلاین و … از دیگر ویژگی­‌های کلیدی نرم افزار است.

برنامه‌ریزی و زمان‌بندی تولید با نرم‌افزار مدیریت کارخانه

نرم افزار مدیریت کارخانه با دریافت اطلاعات مربوط به سفارشات، ظرفیت ماشین‌آلات و موجودی مواد اولیه، زمان‌بندی دقیقی برای شروع و پایان تولید ارائه می‌دهد در نتیجه برنامه‌ریزی دقیق تولید یکی از نقاط قوت این نرم افزار است. برنامه ریزی دقیق تولید خود سبب افزایش نظم و کاهش توقف‌های ناخواسته در خط تولید می‌شود.

نرم افزار مدیریت کارخانه این امکان را به مدیران می­‌دهد که آن­‌ها بتوانند سناریوهای مختلفی  برای تولید تعریف کنند و در نهایت نسبت به انتخاب بهترین گزینه اقدام نمایند. بهترین سناریو در سناریوهای تعریف شده برقراری تعادل میان تولید به ‌موقع، استفاده بهینه از منابع و پاسخ‌گویی به نیاز مشتریان است.

انعطاف پذیری نرم افزار در خصوص برنامه‌ریزی تولید یکی از مزایای قابل توجه نرم افزار است. در صورتی که در کارخانه تغییرات احتمالی در خصوص منابع اولیه یا خرابی ماشین آلات رخ بدهد، امکان اعمال تغییرات در نرم افزار مدیریت کارخانه و دریافت برنامه جدید تولید وجود دارد.

این انعطاف‌پذیری و امکان برنامه‌ریزی برای شرایط غیرمنتظره، به ویژه در مواجهه با خرابی ماشین آلات، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. برای مدیریت بهینه این فرآیندها، استفاده از نرم افزار CMMS برای برنامه‌ریزی نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه، نقشی حیاتی در جلوگیری از توقف خط تولید دارد.

انتخاب نرم‌افزار مدیریت کارخانه مناسب برای سازمان شما

قبل از خرید نرم افزار مدیریت کارخانه باید نیازهای سازمان بررسی و شناسایی شود تا با ویژگی‌­های نرم افزار تطبیق داده شود. از جمله ویژگی­‌های قابل بررسی نرم افزار مدیریت کارخانه به مواردی همچون پشتیبانی، قابلیت توسعه و هزینه‌های جانبی، امنیت سیستم و … می­‌توان اشاره کرد.

برای این‌که شرکت یک نرم افزار مدیریت کارخانه مناسب داشته باشد مناسب­‌تر است که قبل از خرید قطعی نرم افزار نسبت به خرید نرم افزار جهت اجرای آزمایشی و در مقیاس کوچک­‌تر در شرکت اقدام شود. در صورتی که فاز آزمایشی نرم افزار موفقیت آمیز باشد، سپس می‌­تواند برای هزینه بیشتر و خرید نرم افزار اصلی اقدام گردد.

علاوه بر این برای انتخاب نرم‌افزار مدیریت کارخانه (Factory management software) مناسب با هدف بهبود عملکرد و افزایش بهره‌وری شرکت، می­‌توان نسبت به مشورت با مهندسین و متخصصان فناوری اطلاعات و تحلیل نیازهای فرآیندی اقدام موثر کرد.

مدیریت موجودی و تأمین مواد اولیه با نرم‌افزار مدیریت کارخانه

با کمک نرم‌افزار مدیریت کارخانه امکان ردیابی دقیق مواد اولیه و قطعات وجود دارد که همین امر از کمبود یا مازاد مواد اولیه در کارخانه جلوگیری می­‌کند. علاوه بر این با کمک این نرم افزار امکان اطلاع رسانی خودکار در خصوص سطح مواد موجود در انبار وجود دارد که خود در تصمیم گیری به موقع مدیران موثر است.

اطلاعات مربوط به موجودی و مصرف مواد اولیه، جزء ورودی‌های حیاتی برای تعیین هزینه‌ها در هر شرکت تولیدی است. برای محاسبه دقیق و مدیریت بهینه این هزینه‌ها، استفاده از نرم افزار بهای تمام شده بسیار مؤثر است.

اتصال نرم‌افزار مدیریت کارخانه به تامین کنندگان، موجب سفارش­‌پذیری خودکار می­‌شود. سفارش پذیری خودکار و ثبت داده­‌های مربوط به خروج مواد موجب می‌­شود که پیش‌بینی مصرف مواد اولیه آسان­‌تر انجام شود و در نهایت همین امر موجب برنامه ریزی دقیق توسط مدیران کارخانه می‌­شود.

با استفاده از نرم افزار مدیریت کارخانه پیشرفته امکان کنترل ردیابی دسته‌بندی کالاها، کنترل تاریخ انقضا و مکان ذخیره‌سازی آن­‌ها وجود دارد. نتیجه این شفافیت و اطلاعات کاهش ضایعات در خط تولید و افزایش بهره‌وری است. به همین علت استفاده از نرم افزار مدیریت کارخانه در مدیریت موجودی ابزاری حیاتی به شمار می­‌رود.

چالش‌ها و راهکارهای پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه

در پیاده‌سازی نرم افزار مدیریت کارخانه یک شرکت ممکن است با چالش‌­های زیر مواجه شود؛

• مقاومت کارکنان به علت ترس در برابر تغییر یا نبود فرهنگ استفاده از ابزارهای دیجیتال
• پیچیدگی‌های فنی
• کمبود زیرساخت‌های فناوری

برای مقابله با این چالش‌­ها و حل مشکلات لازم است که نسبت به آموزش صحیح کارکنان در خصوص استفاده از نرم افزار، ایجاد انگیزه در آن‌ها برای استفاده از فناوری‌های جدید و انتخاب نرم‌افزار با رابط کاربری ساده و پشتیبانی قوی اقدام شود. علاوه بر این اجرای طرح پایلوت در شناسایی و برطرف کردن مشکلات شرکت نیز می‌­تواند موثر واقع شود.

موانع رایج در پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه

مقاومت فرهنگی میان کارکنان شرکت در برابر تغییر یکی از مشکلات اصلی در اجرای هر طرح جدید از جمله پیاده‌سازی نرم افزار مدیریت کارخانه است. کارکنان قدیمی شرکت به علت ترس از عدم یادگیری و یا اشتباه در فرایند کاری، ترجیح می‌­دهند از روش­‌های سنتی استفاده کنند و تغییر را نمی­‌پذیرند.

شرکتی که می‌­خواهد از نرم افزار مدیریت کارخانه استفاده کند باید قبل از هر چیز باید از وجود زیرساخت مناسب فناوری اطلاعات در کارخانه اطمینان حاصل کند. حتی اگر بهترین نرم افزار خریداری شود اما زیر ساخت مناسبی در کارخانه پیاده نشده باشد، اقدامات صورت گرفته موفقیت آمیز نخواهد بود.

در صورتی که کارکنان یک شرکت پذیرش تغییر را داشته باشند و زیر ساخت مناسب طراحی و اجرا شده باشد، لازم است که نیروی انسانی متخصص برای راه‌اندازی و نگهداری نرم‌افزار در شرکت مستقر باشد. برای برداشتن این مانع مدیران باید نسبت به آموزش کارکنان و استخدام افراد مجرب در حوزه فناوری اطلاعات اقدام کنند.

راهکارهای موفق برای استفاده بهینه از نرم‌افزار مدیریت کارخانه

اولین قدم برای استفاده بهینه از نرم‌افزار مدیریت کارخانه بعد از پیاده سازی نرم افزار، آموزش مداوم کارکنان و آشنایی دقیق با امکانات نرم‌افزار و نحوه استفاده صحیح از آن است. در مرحله بعد مدیران باید در تصمیم‌گیری‌های راهبردی از گزارش‌های تحلیلی نرم‌افزار به درستی و به موقع استفاده کنند.

لازمه اجرای موفق نرم افزار در کارخانه داشتن تیم پشتیبانی قوی و منظم از طرف شرکت ارائه‌دهنده نرم‌افزار است. یعنی باید کارکنان بتوانند در طول دوره کاری خود با بروز مشکل با پشتیبانی ارتباط برقرار کنند. علاوه بر این بروزرسانی نسخه‌ها و افزودن قابلیت‌های جدید توسط تیم پشتیبانی از دیگر راهکاراهای موفق برای استفاده بهینه از نرم‌افزار مدیریت کارخانه است.

بررسی هزینه‌های پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه

هزینه­‌های مربوط به خرید مجوز، تجهیزات سخت‌افزاری، آموزش کارکنان و خدمات پشتیبانی از جمله هزینه­‌هایی است که با خرید نرم‌افزار مدیریت کارخانه، شرکت متحمل می­‌شود. شاید هزینه اولیه زیادی به نظر می‌­رسد اما با توجه به کارایی نرم افزار در بلند مدت صرفه اقتصادی در پی دارد.

مسئله مهم در خصوص اجرای یک طرح در شرکت، ارزیابی بازگشت سرمایه است. در صورتی که شرکتی با آگاهی کافی نسبت به انتخاب نرم افزار مناسب اقدام کند، در هزینه‌های تولید، ضایعات و زمان توقف ماشین‌آلات کاهش قابل توجهی رخ خواهد داد که خود بیانگر بازگشت سرمایه در دوره مشخص است.

همین مزایای مهم در کاهش هزینه‌ها و نیاز به زیرساخت، در راهکارهای جامع‌تری مانند ERP ابری نیز وجود دارد که به سازمان‌ها امکان می‌دهد تمامی فرآیندهای کسب‌وکار خود را به صورت آنلاین و با انعطاف‌پذیری بالا مدیریت کنند.

نتیجه‌گیری

یک راهکار نوین، کارآمد و حیاتی برای شرکت‌­هایی که به‌ دنبال افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و کنترل بهتر فرآیندهای تولید هستند استفاده از نرم‌افزار مدیریت کارخانه می­باشد. هر چند اجرای این طرح در شرکت با چالش‌­های قابل توجهی همراه خواهد بود اما در بلند مدت برای کارخانه بسیار ارزشمند است.

در جهت موفقیت اجرای طرح مربوط به پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه لازم است که ضمن انتخاب آگاهانه، آموزش صحیح و پشتیبانی مناسب صورت بگیرد تا این نرم‌افزار به یک ابزار کلیدی در مسیر دیجیتال‌سازی صنعت تبدیل شود. امروزه اگر شرکتی می­‌خواهد گام مهمی در مسیر رشد و پویایی بردارد، باید از فرصت‌های فناوری به‌خوبی استفاده کند.

بنابراین با هدف آموزش بیشتر در این مقاله به بررسی موضوعات زیر پرداخته شده است؛

• نقش نرم‌افزار مدیریت کارخانه در بهبود فرآیندهای تولید
• ویژگی‌های کلیدی نرم‌افزارهای مدیریت کارخانه
• چالش‌ها و راهکارهای پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه
• بررسی هزینه‌های پیاده‌سازی نرم‌افزار مدیریت کارخانه