بهای تمام شده چیست؟
به مجموع هزینههای مربوط به مواد مصرفی برای تولید یک واحد کالا و همچنین مجموع هزینههای مستقیم نیروی کار در تولید کالای مذکور بهای تمام شده تولید میگویند. محاسبه این هزینهها در گذشته به صورت دستی انجام میگرفت و بسیار زمان بر بود. اما امروزه با استفاده از نرم افزار بهای تمام شده تولید محاسبه آن آسان شده است.
به عبارت دیگر بهای تمام شده کالا یا خدمت یعنی محاسبه هزینههای مستقیم موثر در تولید کالا یا ارائه یک خدمت مشخص است. این هزینهها شامل هزینه دستمزد مستقیم نیروی انسانی، هزینه خرید مواد اولیه و هزینههای مربوط به سربار ساخت بوده و هزینههای توزیع و فروش که به عنوان هزینههای غیر مستقیم شناخته میشوند، جزء بهای تمام شده نیست.
وظایف حسابدار بهای تمام شده:
- بررسی و ارزیابی موجودیها
- جمع آوری و تقسیم بندی هزینهها
- کنترل هزینهها
- ارائه راهکار مناسب به مدیران برای انتخابهای بهتر
- تحلیل و بررسی موجودی کالاها با هدف قیمت گذاری و کنترل مقدار موجودیها
انواع بهای تمام شده در حسابداری
حال که با مفهوم بهای تمام شده آشنا شدید و فهمیدید که بهای تمام شده چیست، برای آشنایی بیشتر با نرم افزار بهای تمام شده (Full Price Software) ابتدا باید با انواع بهای تمام شده در حسابداری آشنا شوید. انواع بهای تمام شده در حسابداری عبارت است از:
- بهای تمام شده مستقیم و غیر مستقیم
- اقلام تفاضلی بهای تمام شده
- بهای تمام شده قابل کنترل یا غیر قابل کنترل
- بهای تمام شده اختیاری
- بهای تمام شده فرصت از دست رفته
کاربرد حسابداری بهای تمام شده
حسابداری بهای تمام شده که به حسابداری صنعتی نیز معروف است، رشتهای از حسابداری است که تمامی هزینههای مربوط به خدمات و یا محصولات تولیدی در یک شرکت را ثبت، بررسی و جمع بندی میکند. شرکتها با استفاده از سیستم بهای تمام شده نسبت به سازماندهی، کنترل هزینهها و طراحی برنامه راهبردی اقدام میکنند.
علاوه بر اینکه موسسات تولیدی از حسابداری بهای تمام شده استفاده میکنند، موسسات غیر تولیدی نیز برای محاسبه حاشیه سود ناخالص، تحلیل درآمد و پوشش دادن هزینههای عملیاتی و به طور کلی در راستای برنامه ریزی برای آینده و افزایش سود دهی شرکت از حسابداری بهای تمام شده استفاده میکنند.
گردش موجودی
میانگین دوره ذخیرهسازی
آموزش محاسبه قیمت تمام شده کالای فروش رفته
برای محاسبه قیمت تمام شده کالای فروش رفته ابتدا باید با عوامل بهای تمام شده آشنایی داشته باشید. عوامل بهای تمام شده شامل مواد اولیه، دستمزد مستقیم، مواد غیر مستقیم و دستمزد غیر مستقیم است. بعد از شناسایی این هزینهها و ثبت آنها در سیستم حسابداری، بهای تمام شده کالای فروش رفته محاسبه میگردد.
فرمولهای محاسبه بهای تمام شده
- خرید خالص = خرید طی دوره + اضافات خرید – ( برگشت از خرید + تخفیفات درصدی خرید + کسورات خرید )
- موجودی کالای آماده برای فروش = موجودی کالای اول دوره + خرید خالص
- بهای تمام شده کالای فروش رفته = موجودی کالای آماده برای فروش – موجودی کالای پایان دوره
- موجودی کالای پایان دوره = موجودیهای قابل شمارش کالا در انبارها * بهای هر واحد کالا
شرکت تولیدی ….
گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته سال مالی….. |
|
موجودی کالای ساخته شده ابتدای دوره | 2،250،000 |
اضافه میشود، بهای تمام شده کالای ساخته شده طی دوره | 5،750،000 |
بهای تمام شده کالای آمده فروش | 8،000،000 |
کسر میشود؛ موجودی کالای ساخته شده پایان دوره | (1،250،000) |
بهای تمام شده کالای فروش رفته | 6,750,000 |
محاسبه بهای تمام شده در سیستم ادواری
شرکتی که برای محاسبه بهای تمام شده از سیستم ادواری استفاده میکند، با خرید مواد باید حسابی با نام خرید ثبت کند و بعد از فروش کالا، فقط درآمد فروش باقی میماند. با استفاده از سیستم ادواری در انتهای دوره، حسابها تعدیل میشوند. ثبتهای انجام شده در زمان خرید مواد اولیه و فروش کالای ساخته شده به شرح زیر است؛
- موقع خرید
خرید **** (بدهکار)
حسابهای پرداختنی، صندوق و یا بانک **** (بستانکار)
- موقع فروش
حسابهای پرداختنی، صندوق و یا بانک **** (بدهکار)
درآمد فروش ***** (بستانکار)
- در نهایت؛
خلاصه سود و زیان **** ( بدهکار)
موجودی اول دوره **** (بستانکار)
- و…
موجودی پایان دوره **** (بدهکار)
خلاصه سود و زیان **** (بستانکار)
هنگامی که شرکتی از روش ثبت ادواری برای محاسبه بهای تمام شده استفاده میکند، تغییرات ریالی موجودی کالا در طول دوره در حسابداری نشان داده نمیشود و فقط در انتهای دوره، موجودی پایان دوره شمارش شده و معادل ریالی آن در حسابداری ثبت میشود.
محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته در سیستم دائمی
در روش دائمی محاسبه بهای تمام شده با هر بار تغییر در موجودی کالا در انبار، در سرفصلهای حسابداری موجودی ریالی معادل آن تغییر میکند. شرکتهای تولیدی و بنگاههای بازرگانی که سابقه گردش مستمر و دائمی از کالا را دارند، معمولا از روش محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته به روش سیستم دائمی استفاده میکنند.
در سیستم دائمی محاسبه بهای تمام شده کالای فروش رفته ثبتی برای پایان دوره وجود ندارد. زیرا در طول دوره با تغییرات مربوطه، حساب موجودی کالا تغییر میکند. تنها یک ثبت نهایی برای انتقال حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته به حساب خلاصه سود و زیان وجود دارد.
ثبت سند حسابداری در سیستم دائمی
- در زمان خرید
موجودی کالا **** (بدهکار)
حسابهای پرداختنی، صندوق و یا بانک **** (بستانکار)
- در زمان فروش
حسابهای پرداختنی، صندوق و یا بانک **** (بدهکار)
فروش ***** (بستانکار)
بهای تمام شده کالا فروش رفته **** (بدهکار)
موجودی کالای آماده برای فروش (ساخته شده) ***** (بستانکار)
نرم افزار بهای تمام شده چیست؟
نرم افزار بهای تمام شده نرم افزاری است، که با متصل شدن به سایر سیستمهای حسابداری اطلاعات مربوط به هزینههای مواد، دستمزد و سربار را دریافت و آنها را تسهیم میکند. در نهایت با انجام عملیات مربوطه و با دریافت اطلاعات انبار، نسبت به محاسبه بهای تمام شده کالای تولید شده و یا خدمات ارائه شده اقدام میکند.
مزایای سیستم محاسبه بهای تمام شده
در صورت انتخاب بهترین نرم افزار حسابداری بهای تمام شده و استفاده صحیح از آن میتواند دارای مزایایی به شرح زیر باشد؛
- امکان برنامه ریزی تولید تعریف کردن برای مواد اولیه و تولید
- افزایش میزان بهره وری در مراحل طراحی و تولید
- بررسی و ارزیابی بهای تمام شده
- کاهش هزینهها و صرفه جویی در آنها
- قابلیت صدور رسید تولید
- تهیه و تولید اسناد مناسب حسابداری و افزایش نظم و انظباط مالی
کدام کسب و کارهای باید از نرم افزار بهای تمام شده استفاده نمایند؟
نرم افزار بهای تمام شده به گونهاي طراحی شده است، كه پاسخگوی نيازهای طيف وسيعی از شركتها و سازمانها و يا كارخانجات توليدی است. اين سيستم در صنايع توليدی همراه با يك سيستم هزينهيابی، ابزار بسيار سريع و دقيقي براي محاسبه قيمت تمام شده محصولات و کالاهای تولیدی است.
امکانات نرم افزار حسابداری بهای تمام شده تولید
برای خرید نرم افزار قیمت تمام شده محصول، شما نباید در مرحله اول به قیمت نرم افزار بهای تمام شده توجه کنید و به این فکر کنید که نرم افزار با قیمت بالاتر و یا پایینتر میتواند نرم افزار بهتری باشد. علاوه بر معیارهایی که در ادامه گفته میشود، باید به امکانات نرم افزار بهای تمام شده توجه شود.
یکی از بهترین نرم افزارهای بهای تمام شده، نرم افزار بهای تمام شده آرین سیستم است، که دارای امکاناتی به شرح زیر میباشد؛
- امکان تعریف عوامل هزینه و تسهیم و تخصیص مقدار مبنا به مراکز هزینه
- دریافت و ارزیابی اطلاعات مبالغ هزینه
- محاسبه نقطه سر به سر و حاشیه سود فروش
- صدور اسناد مالی
- ثبت کالای تولیدی
- امکان محاسبه انحرافات واحد تولید
- تخصیص شیفت کاری و کارکرد پرسنل
- برنامه ریزی تولید و گزارش از ضایعات
- اطلاعات تعدادی و ریالی هزینه از انبار
- اطلاعات ورود و خروج مواد از انبار و واحد تولید
- گزارش کالای فروش رفته و ارسالی
- اطلاعات واقعی نرخ و مصرف مواد
معیارهای انتخاب بهترین نرم افزار بهای تمام شده چیست؟
محاسبه بهای تمام شده برای سازمانها و شرکتها دارای اهمیت زیادی است. بنابراین برای محاسبه بهای تمام شده استفاده از نرم افزار بهای تمام شده مناسب میباشد. شرکتها برای تهیه بهترین نرم افزار حسابداری بهای تمام شده بهتر است که به معیارهای زیر توجه داشته باشند:
- توجه به نیاز شرکت یا سازمان
- امکان برقراری ارتباط با نرم افزارهای دیگر
- یکپارچگی نرم افزار
- قابلیت تقسیم بندی هزینهها