استانداردهای حسابرسی چیست؟ اهداف و الزام رعایت آنها
استانداردهای حسابرسی هر یک چه مفهوم و کاربردی دارند؟ برای جلوگیری از هرج و مرج و جلوگیری از بهم ریختگی نرم افزار حسابداری و همچنین تخلفات در انجام هر کار و مدیریت هر حرفه، قوانین به خصوصی وجود دارد که رعایت آنها باعث پیشرفت بیشتر در آن حرفه خواهد شد و همچنین میتوان مشکلات را آسانتر پشت سر گذاشت.
قواعد و استاندارد حسابرسی نیز از آن دسته از قوانین هستند که متناسب با تغییر و تحولات موجود در علم اقتصاد و پیشرفتها در زمینه حسابداری، وضع شدهاند. مسائل در این حوزه پیچیدگیهای خاصی دارند و برای رو به رو شدن با آنها، وجود چارچوبی از قوانین الزامی است. در مقاله پیش رو مباحث برنامه حسابداری رایگان را با جزئیات بیشتری شرح خواهیم داد.
در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:
حسابرسی چیست؟
حسابرسی یک فرآیند منظم و سیستماتیک، برای جمعآوری و ارزیابی بیطرف و مستقل شواهد درباره ادعاهای مدیریت، در خصوص فعالیتها و رویدادهای اقتصادی است.
این فرآیند به منظور تعیین درجه انطباق بین ادعاها با معیارهای از پیش تعیین شده و ارائه گزارش نتایج به افراد (استفاده کنندگان) میباشد، حسابرسیهای سازمانی به دو روش حسابرسی داخلی و خارجی انجامپذیر هستند.
حسابرسی داخلی با برنامهریزی منظم در طیف گستردهای از صنایع ضروری صورت میگیرد، به عبارتی با استفاده از حسابرسی داخلی، صاحبان مشاغل میتوانند مشکلات و چالشهای در جریان کار را قبل از دشواری و بحران شناسایی کنند.
حسابرسی خارجی با انتصاب یا استخدام یک حسابرس مستقل از خارج شرکت شروع میشود؛ به طور کلی، سهامداران یک حسابرس را در مجمع عمومی سالیانه انتخاب میکنند.
انواع حسابرسی
حسابرسی بر اساس پارامترهایی مثل ماهیت، زمان، شیوه رسیدگی، سیستم انبارداری و اهداف به انواع مختلفی تقسیم میشود که در تصویر زیر انواع حسابرسی را نام برده ایم.
اهداف حسابرسی
میتوان گفت مهمترین هدف و کارکرد حسابرسی اظهارنظر برای اعتبار بخشیدن به صورتهای مالی است، همچنین خلاصهای از سایر اهداف حسابرسي را به صورت زیر میتوان نام برد:
-
- بررسی اعتبار دادهها
- بررسی کامل و کافی بودن اطلاعات و دادهها
- بررسی درستی محاسبات و جمع بندیهای کامل
- بررسی مالکیت و تعهدات واحد تجاری
- ارزشیابی یا صحت درستی روشهای حسابداری
- اطمینان از طبقه بندی و افشای صحیح اطلاعات در صورتهای مالی
حسابرسی صورت های مالی
کمی قبلتر با انواع حسابرسی آشنا شدیم و دانستیم که یکی از آنها حسابرسی صورتهای مالی میباشد، این نوع از حسابرسی موضوع اصلی اصول و استانداردهای حسابرسی است. حسابرسان، در حسابرسی صورتهای مالی به بررسی اطلاعات مالی و سیاستهای کنترل داخلی شرکت میپردازند.
حسابرسان همچنین از طریق حسابرسی صورتهای مالی از طبقه بندی درست مواردی مثل صورتهای مالی، ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریانهای نقدی، پاورقی و یادداشتها اطمینان لازم را کسب میکنند.
روش ارائه گزارش حسابرسی
گزارشهای حسابرسی، سیستم مدیریت فرآیند کسب و کار مورد بررسی قرار میدهند و طبق اصول و قواعد مشخصی ارائه میشوند. روش ارائه گزارش حسابرسی به شرح و ترتیب موارد زیر میباشد:
-
- تعیین عنوان گزارش
- آوردن مقدمه شامل اطلاعات مختصر راجع به گزارش
- گزارش در خصوص شرح وظایف هیئت مدیران درباره صورتهای مالی
- توضیح کامل مسئولیتهای حسابرس
- شرح مبانی اظهار نظر شامل اظهار نظرهای مشروط، مردود، مقبول
- صحبت راجع به سایر قسمتهای توضیحی گزارش
- ارائه گزارش در رابطه با مقررات قانونی و استانداردهای حسابرسی
- بحث در خصوص وظایف مربوط به بازرس قانونی
- درج تاریخ حسابرسی در پایان گزارش
- امضا کردن گزارش حسابرسی توسط تمامی شرکا
حسابرس کیست؟
امروزه بسیاری از مردم حسابدار و حسابرس را به اشتباه یک فرد میدانند، حسابدار وظیفه ثبت اطلاعات و تراکنشات مالی، حساب و ثبت مالیات کسب و کارها را بر عهده دارد، همچنین با نرم افزار بازرگانی حسابداران باید بتوانند پس از هر فروش بهای تمام شده کالای فروش رفته را نیز محاسبه نماید.
در حالی که وظیفه حسابرس کنترل و رسیدگی به حسابها و امور مالی کسب و کارها است و بر کار حسابدار نظارت میکند، همچنین حسابرس در عملیات ثبت اطلاعات مالی و ثبت حقوق و دستمزد دخالتی ندارد؛ در واقع وظیفه حسابرس کنترل درستی یا نادرستی ثبت اطلاعات بر اساس قوانین مقرراتی تعیین شده است.
به عبارتی حسابرس یک شخص حقیقی یا حقوقی است که اسناد مالی و حسابداری را بررسی میکند و صحت اسناد را با اصول حسابداری و استاندارهای حسابرسی انطباق میدهد، سپس گزارشی مبنا بر رعایت اصول و روشهای لازم را به مسئول مربوطه (معمولاً مدیریت یا سهامداران سازمان) تحویل میدهد.
مسئولیت حسابرس
بعد از آشنایی با حسابرس، در این بخش میخواهیم بدانیم مسئولیت حسابرس چیست و چه وظایف مهم کاری دارد. وظایف و مسئولیتهای یک حسابرس به شرح موارد زیر میباشد:
-
- شناسایی مشخصات و ویژگیهای کسب و کار به منظور افزایش کیفیت در رسیدگی
- برقراری ارتباط کاری مطلوب با مشتریان برای تعامل بهتر در دریافت اطلاعات و گزارشهای مورد نیاز
- بررسی حسابهای شرکت برای تطبیق آنها با قوانین و مقررات و اطمینان از صحت و درستی آنها
- جمع آوری و تحلیل آمار و ارقام
- ارائه پیشنهادات سازنده برای پیشرفت و توسعه و جلوگیری از هر گونه سوء استفاده
- ارزیابی سیستمهای گزارش مالی برای اطمینان از درستی عملکرد آنها
- اشراف و آگاهی حسابرس به اصول حسابداری
- امین و مورد اعتماد بودن
کاربرگ حسابرسی
ابزار کار حرفه حسابرسی، کاربرگ حسابرسی میباشد که حسابرسان در این مستند، آزمونهای انجام شده، روشهای به کار رفته، اطلاعات جمع آوری شده و در نهایت نتایج به دست آمده خود را ارائه میدهند.
کاربرگ حسابرسی باید شامل تمامی اطلاعات مربوط به اظهار نظر درباره مطلوبیت ارائه صورتهای مالی باشد که به شکل ثبت اطلاعات روی کاغذ، فیلم، ضبط الکترونیکی یا دیگر ابزارهای مشابه است.
این کاربرگ اشکال مختلفی دارد که برخی از آنها به شکل مغایرت بانکی، تجزیه و تحلیل حساب دفاتر کل و صورت جلسههای هیئت مدیره و چارتهای سازمانی میباشند، در نتیجه کاربرگهای حسابرسی باید دارای اظهارات حسابرس باشند که صورتهای مالی را گزارش میکنند.
تفاوت کاربرگ حسابرسی با کاربرگ حسابداری
تفاوت کاربرگ حسابداری و حسابرسی در این است که کاربرگ حسابداری در انتهای دوره مالی توسط حسابداران تهیه شده و سبب پیشگیری از بروز خطا در محاسبات خواهد شد، در حالی که کاربرگ حسابرسی پس از مشاهده و بررسی صورتهای مالی تهیه میشود.
کاربرگ حسابرسی، توسط حسابرس برای نشان دادن مراحل حسابرسی سازمان، تهیه خواهد شد؛ حسابرس این فرم را به مدیر خود ارائه میدهد تا نشان دهد که نتایج را از چه طریق و راههایی به دست آورده است.
استانداردهای حسابرسی چیست؟
استانداردهای حسابرسی در ایران رهنمودهای کلی هستند که حسابرسان را در انجام مسئولیتهای حرفهای در حسابرسی صورتهای مالی یاری میکنند، این استانداردها شامل توجه به برخی موارد حرفهای مثل صلاحیت، استقلال و الزامات گزارشگری شواهد است.
استانداردهای حسابرسی توسط سازمان حسابرسی منتشر شده و رعایت آنها در حسابرسی صورتهای مالی، الزامی است. به بیان خلاصه استانداردهای حسابرسی دارای بخشهای مختلفی میباشد که در تصویر زیر به آنها اشاره نمودهایم.
پیش نویس تدوین شده استانداردهای حسابرسی توسط کمیته تدوین استاندارد حسابرسی، به کمیته فنی سازمان حسابرسی ارائه شده و پس از تصویب کمیته فنی، به تصویب مجمع عمومی سازمان حسابرسی میرسد.
اهداف استانداردهای حسابرسی چیست؟
استانداردهای حسابرسی برای رسیدن به اهداف مختلفی وضع شدهاند که در این بخش به مهمترین آنها اشاره میکنیم. به طور کلی استاندارد حسابرسی 4 هدف را دنبال میکند که شامل موارد زیر میباشد:
-
- یکسان کردن صورتهای مالی
- افشای صحیح اطلاعات
- ارائه شیوههایی برای ارزشگذاری داراییها
- انتشار خط مشیهای حسابداری برای عموم مردم
انواع استانداردهای حسابرسی
استانداردها در حسابرسی نیز دارای انواع مختلفی میباشند که قصد داریم آنها را معرفی نماییم. انواع استانداردهای حسابرسی شامل موارد زیر میباشد:
-
- استانداردهای حسابرسی عمومی: این استانداردها شامل صلاحیت و آموزش فنی، حفظ استقلال و اعمال مراقبتهای حرفهای است.
- استانداردهای حسابرسی عملیاتی: این نوع از استانداردهای حسابرسی به عملکرد توجه دارد و مواردی مثل برنامهریزی مناسب، کسب شواهد کافی و قابل اطمینان را در بر میگیرد.
- استانداردهای حسابرسی گزارشگری: استانداردهای گزارشگری به تعیین موارد عدم رعایت، کفایت افشای اطلاعاتی در صورتهای مالی و به طور کلی اظهارنظر درباره کلیت صورتهای مالی و یا عدم اظهار نظر میپردازد.
انطباق صورتهای مالی با استانداردهای حسابداری
انطباق صورتهای مالی با استانداردهای حسابداری به این معناست که حسابدار در تهیه گزارشهای مالی باید طبق اصول حسابداری و نمونه کدینگ حسابداری پیش برود. 11 اصل درباره تهیه صورتهای مالی مثل اصل قوام، اصل هزینه، اصل نهاد اقتصادی، اصل افشای کامل وجود دارد.
تفاوت استانداردهای حسابداری با استانداردهای حسابرسی چیست؟
قبلتر اشاره کردیم که اکثر مردم حسابداری و حسابرسی را با هم اشتباه میگیرند، این اشتباه در خصوص استانداردهای این دو نیز مشهود است، در صورتی که از لحاظ تعداد، عنوان و کاربردها کاملاً با هم متفاوتند.
متن استانداردهای سازمان حسابرسی، حسابداری و همچنین سایر اطلاعات مفید و کتابهای منتشر شده در وب سایت این سازمان در دسترس میباشند.
حسابرسی در ایران
در قانون تجارت مصوب سال ۱۳۱۱ برای اولین بار در قوانین ایران، به موضوع حسابرسی اشاره شد که طی آن باید مجمع عمومی هر شرکت سهامی یک یا چند بازرس (مفتش) را از بین صاحبان سهام یا خارج از آن انتخاب کنند تا به حسابها و اسناد و مدارک شرکت رسیدگی کند.
و همچنین گزارشی درباره اوضاع عمومی شرکت و صورتهای مالی (که مدیریت تهیه میکرد) به مجمع عمومی صاحبان سهام در سال بعد بدهند، اما انجام حسابرسی در معنای متعارف آن توسط بازرسان در کار نبود.
پس از انقلاب سه موسسه حسابرسی در بخش عمومی ایران تشکیل شد و در سال 1362 این سه موسسه به همراه شرکت سهامی حسابرسی در هم ادغام شده و سازمان حسابرسی تشکیل شد.
امروزه استانداردهای حسابرسی سازمان چارچوب و مقررات لازم حسابرسی در ایران را ارائه میدهند و تدوین آنها مهمترین وظیفه این سازمان است، خدمات حسابرسی و بازرسی قانونی، خدمات مالی و مشاورهای، آموزش، تحقیقات و انتشارات از دیگر موارد و وظایف حسابرسی در ایران هستند.
استانداردهای حسابرسی در ایران
در ادامه مقاله میخواهیم لیستی از استانداردهای حسابرسی در ایران را شرح دهیم، تا بدانید هر استاندارد در چه خصوصی بیان شده است. استانداردهای حسابرسی شامل موارد جدول میباشند:
شماره استاندارد | عنوان استانداردهای حسابرسی در ایران |
1
|
کنترل کيفيت در مؤسسات ارائهکننده خدمات حسابرسی، ساير خدمات اطمينانبخشی و خدمات مرتبط |
200 | اهداف کلی حسابرس مستقل و انجام حسابرسی طبق استانداردهای حسابرسی- تجدیدنظر شده ۱۳۹۱ |
210 | توافق در خصوص شرایط کار حسابرسی (تجدیدنظر شده ۱۴۰۱) |
220
|
كنترل كيفيت حسابرسي اطلاعات مالي تاريخي -تجديد نظر شده ۱۳۸۶ |
230 | مستندات حسابرسی – تجدیدنظر شده ۱۳۹۵ |
240 | مسئولیت حسابرس در ارتباط با تقلب در حسابرسی صورتهای مالی- تجدیدنظر شده ۱۳۹۴ |
250 | ارزیابی رعایت قوانین و مقررات در حسابرسی صورتهای مالی- تجدیدنظر شده ۱۳۹۴ |
260 | اطلاع رسانی به ارکان راهبری |
265 | اطلاعرسانی ضعفهای کنترلهای داخلی به ارکان راهبری و مدیران اجرایی |
300 | برنامه ریزی حسابرسی صورتهای مالی- تجدیدنظر شده ۱۳۹۲ |
315 |
تشخیص و ارزیابی خطرهای تحریف با اهمیت از طریق شناخت واحد تجاری و محیط آن – تجدیدنظر شده ۱۳۹۳ |
320 | اهمیت در برنامه ریزی و اجرای عملیات حسابرسی- تجدیدنظر شده ۱۳۹۲ |
330 | برخوردهای حسابرس با خطرهای ارزیابی شده – تجدیدنظر شده ۱۳۹۳ |
450 | ارزیابی تحریفهای شناسایی شده در حسابرسی |
500 | شواهد حسابرسی – تجدیدنظر شده ۱۳۹۵ |
501 | شواهد حسابرسی- ملاحظات خاص در خصوص برخی از اقلام-تجدیدنظر شده ۱۳۹۵ |
505 | تاییدیه های برون سازمانی- تجدیدنظر شده ۱۳۹۲ |
510
|
حسابرسی نخستین- مانده های اول دوره – تجدیدنظر شده ۱۳۹۵ |
520 | شواهد حسابرسی- روشهای تحلیلی – تجدیدنظر شده ۱۳۹۵ |
530 | نمونه گیری در حسابرسی- تجدینظر شده ۱۳۹۵ |
540 |
حسابرسی برآوردهای حسابداری، شامل برآوردهای حسابداری ارزش منصفانه و موارد افشای مرتبط- تجدیدنظر شده ۱۳۹۲ |
550 | اشخاص وابسته – تجديدنظر شده ۱۳۸۹ |
560
|
رویدادهای پس از تاریخ صورتهای مالی -تجدید نظر شده ۱۳۹۶ |
570 | تداوم فعالیت (تجدیدنظر شده ۱۴۰۱) |
580 | تاییدیه کتبی مدیران- تجدیدنظر شده ۱۳۹۶ |
600
|
ملاحظات خاص در حسابرسی صورتهای مالی گروه – شامل كار حسابرسان بخش – تجديدنظر شده ۱۳۸۹ |
610 | استفاده از کار حسابرسان داخلی_ تجدیدنظر شده ۱۳۹۷ |
620 | استفاده از کار کارشناس حسابرس- تجدیدنظر شده ۱۳۹۸ |
700 | اظهارنظر و گزارشگری نسبت به صورتهای مالی (تجدیدنظر شده ۱۴۰۱) |
701 | اطلاع رسانی مسائل عمده حسابرسی در گزارش حسابرس مستقل |
705 | اظهارنظرهای تعدیل شده در گزارش حسابرس مستقل (تجدیدنظر شده ۱۴۰۱) |
706 | بندهای تأكید بر مطلب خاص و سایر بندهای توضیحی در گزارش حسابرس مستقل (تجدیدنظر شده ۱۴۰۱) |
710 | اطلاعات مقايسهای |
720 | مسئولیتهای حسابرس در قبال سایر اطلاعات (تجدیدنظر شده ۱۴۰۱) |
800 |
ملاحظات خاص در حسابرسی صورتهای مالی تهیه شده بر اساس چارچوبهای با مقاصد خاص- تجدیدنظر شده ۱۳۹۰ |
805 | ملاحظات خاص در حسابرسی یک صورت مالی یا اجزای یک صورت مالی |
2400 | بررسی اجمالی صورتهای مالی |
2410 | بررسی اجمالی اطلاعات مالي ميان دورهای توسط حسابرس مستقل واحد تجاری |
3400 | رسيدگي به اطلاعات مالي آتی |
4400 | اجرای روشهای توافقی رسيدگی به اطلاعات مالی |
4410 | تنظيم اطلاعات مالی |
دانلود استانداردهای حسابرسی ایران ۱۴۰۲
برای دسترسی به استانداردهای حسابرسی ایران میتوانید به سایت سازمان حسابرسی مراجعه کرده و فایل مربوط به هر استاندارد را دریافت کنید. در انتهای همین مقاله لینک دانلود استانداردها را برایتان بارگذاری کردهایم.
چرا تطابق با استانداردهای حسابرسی الزامیست؟
میتوان گفت دلیل اصلی وجود حرفه حسابرسی اعتباردهی و کسب اعتماد سهامداران است، بنابراین شرکتی که در گزارشات حسابرسی مطابق با استانداردهای حسابرسی در ایران عمل کرده باشد، اعتبار بیشتری نزد عموم دارد و در نهایت به سود و پیشرفت بیشتری میرسد، زیرا تقلب نیز در چنین شرکتی وجود نخواهد داشت.
علاوه بر این، بحث رعایت استانداردهای حسابرسی بین المللی نیز در کشورهای پیشرفته بیشتر از قبل به چشم میخورد؛ زیرا از این طریق به خلاصه نکات مهم استانداردهای کشورهای مختلف و قوانین مالیاتی آنها میتوان دست یافت و از قالبی یکسان و پذیرفته شده در سطح جهان پیروی کرد.
اشتباهات در حسابرسی
اگر مراقبت حرفهای در امور حسابرسی نباشد، میتواند منجر به تخلف و اشتباهات در حسابرسی شود. اشتباهات در حسابرسی انواع مختلفی دارند که در تصویر زیر آنها را نام بردهایم.
نتیجه گیری
استانداردهای حسابرسی رهنمودهای کلی هستند که حسابرسان را در انجام مسئولیتهای حرفهای در حسابرسی صورتهای مالی یاری میکنند، این استانداردها شامل توجه به برخی موارد حرفهای مثل صلاحیت، استقلال و الزامات گزارشگری شواهد است.
در مقالهای که به اتمام رسید، تلاش کردیم تا بتوانیم موارد مهم و ضروری استانداردها را برایتان بازگو کنیم تا راهنمایی باشیم برای دانش بیشتر شما، اگر سوالی در خصوص استانداردها دارید که پاسخ آن را در مقاله نیافتید در قسمت دیدگاه برایمان بنویسید. پس از این مطلب میتوانید فایل استانداردها را به صورت یکجا دانلود و مطالعه کنید.
فایل های مربوط به استانداردهای حسابرسی
سلام نشریه 160 سازمان حسابرسی رو میخواستم. کسی میتونه کمک کنه؟
سلام نشریه ۱۵۵ رو میخوام میتونین راهنمایی کنین؟؟
سلام ببخشید pdfنشریه۲۰۰ سازمان حسابرسی رو دارید؟ لطفاااا بزارید خواهشا من میخوامش?
سلام نشریه شماره 166 رو میخواستم با فرمت pdf دانلود نمیشه برام هیچ جایی ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام در مورد كيفيت حسابرسي كدوم نشريه رو ميتونين پيشنهاد بدين ممنون
سلام جواب سوالات نشریه ۱۹۶هست،من بگیرم؟
سلام بله
سلام نشریه 149 سازمان حسابرسی رو میخواستم. کسی میتونه کمک کنه؟
سلام. از این لینک میتونید استفاده کنید : goo.gl/RqGuwB
سلام
دنبال کتاب شماره 4 چاپ شده سازمان حسابرسی هستم. بین سالهای 64 تا 66 چاپ شده کسی می تونه کمکم کنه ؟
هر دومورد
سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به کارتون
ادامه بدین